Deze pagina is bedoeld voor mensen die interesse hebben in biljartarbitrage in het algemeen en in het bijzonder voor degenen die zich willen verdiepen in manieren van arbitreren, die de gewenste effecten hebben inzake een correct en plezierig verloop van een biljartpartij.

Onderstaande tips zijn bedoeld om biljartcollega’s te helpen bij het opkrikken van het arbitrageniveau in het algemeen en het daardoor verhogen van het biljartplezier van de daarbij betrokken spelers. Het behoud van de concentratie van een speler en het daarmee gepaard gaande spelplezier staan hierbij voorop.

N.B. Waar “hij”, “hem” en “zijn” wordt geschreven, dient vanzelfsprekend ook “zij”, “haar” en “haar” te worden gelezen.

1. Bedenk dat je een dienende taak hebt. Je staat nooit te arbitreren voor je eigen eer en glorie. Toon de bereidheid de spelers te helpen, wanneer daarom wordt gevraagd door de speler. Cijfer je eigen belangen dus weg. Een goed arbiter valt op door zo weinig mogelijk op te vallen.

2. Ga tijdens de partij niet als een “stofzuigertje” over het biljart om alle pluisjes e.d. te verwijderen. Dit is zeer storend en had vóór aanvang van de partij moeten gebeuren. Tijdens de partij dient dit uitsluitend op verzoek van de speler te geschieden.

3. Tel op een zodanig geluidsniveau dat de zittende speler, de schrijver, de eventuele 2e arbiter, de teamgenoten en het aanwezige publiek kunnen horen wat je zegt. Ook als er op meerdere tafels tegelijk wordt gespeeld. Ten eerste is dit gewoon nodig voor een correct verloop van de partij en ten tweede heeft het als voordeel dat iedereen zich erbij betrokken voelt. Hierdoor voorkom je geroezemoes met vragen zoals: “Hoeveel heeft-ie d’r?” of “Hoeveulmottiedurnog?”

4. Ga nooit “in het stootbeeld” van de speler staan, tenzij het echt niet anders kan, want het kan de speler afleiden. Stel je daarentegen zodanig op, dat je alle mogelijk te maken fouten kunt constateren. Hierbij valt b.v. tijdens de afstoot te denken aan touché, biljardé en het houden van minimaal één voet op de vloer. Na de afstoot, tijdens de loop van de speelbal, kun je vervolgens naar bal 3 lopen om de carambolage te kunnen waarnemen.

5. Sta zo stil mogelijk en maak jezelf niet breder dan je bent tijdens het aanleggen en afstoten door de speler. Het pontificaal wijdbeens gaan staan met je handen gekruist voor je edele delen is echt géén fraai schouwspel en dient bovendien geen enkel nut.

6. Ga ook niet “in de ruimte” van de speler staan. Geef hem voldoende ruimte om zich vrij te kunnen voelen in al zijn bewegingen. Ga je te dichtbij staan, dan kan dat een benauwende uitwerking hebben.

7. Houd je aandacht en je ogen voortdurend op de speeltafel gericht, zodat je niets mist. Ga dus niet staan kletsen met anderen en bemoei je niet met wat er om je heen gezegd en gedaan wordt. Dit leidt jezelf en de speler af.

8. Het annonceren dient eigenlijk te geschieden in de taal van herkomst, de Franse taal. Probeer dit zo goed mogelijk te doen en indien je niet zeker bent van jezelf, vraag het dan gerust (kijk voor uitleg ook onder het kopje BiljartArbitrageTermen verder naar beneden op deze pagina).

9. Begin bij het annonceren van het aantal gemaakte caramboles van een speler altijd met “Noteren” en noem dus niet eerst het aantal. Dit heeft namelijk een functie. Met de annonce “Noteren“, op duidelijk hoorbare toon, trek je eerst de aandacht van de schrijver, zodat hij daarna niet meer hoeft te vragen naar het aantal.

10. In geval van een geconstateerde fout van een speler, b.v. een biljardé, dien je resoluut te zijn in je beoordeling en je annonce. Zeg: “Noteren … <aantal caramboles> … <naam v.d. speler> … <aantal caramboles>“. Pas wanneer betreffende speler vraagt waarom hij wordt afgeteld, noem je de reden, maar ga daarover niet in discussie. Of je het nu wel of niet goed hebt geconstateerd, is niet relevant. Jij hebt als arbiter naar eer en geweten een beslissing genomen, die dient te worden gerespecteerd door betreffende speler. Punt.
N.B. Voorwaarde is natuurlijk wel, dat je goed stond opgesteld voor een onbelemmerde waarneming . . .

11. Heb je onverhoopt zelf iets niet (goed) kunnen waarnemen, door b.v. een niesbui of door een verkeerde opstelling en geeft de zittende speler te kennen dat jouw constatering onjuist is geweest, dan staat niets je in de weg te zeggen “Herstel … <aantal caramboles>” en vervolgens de afgetelde speler te laten doorspelen.

12. Wees alert op (onervaren of onachtzaam) bedieningspersoneel, dat plotseling vóór je langs zou kunnen komen lopen, waardoor jou het zicht op de tafel wordt ontnomen. Dit kan vervelende gevolgen hebben voor alle betrokkenen. Probeer dit dus altijd te voorkómen.

13. Blijf altijd correct en laat je niet intimideren of meeslepen in een discussie, hoe moeilijk dit soms ook kan zijn. Een arbiter dient ten alle tijde onpartijdig en ongenaakbaar te zijn in zijn optreden.

14. Houd altijd voor ogen dat een arbiter ook een voorbeeldfunctie heeft, waarvan de impact op spelers en publiek groter is dan je je misschien realiseert. Een arbiter die erbij staat als een zoutzak, zonder strikje, met het vestje open en de handen in z’n zakken, is een regelrechte aanfluiting voor de biljartsport in het algemeen en voor de overig aanwezigen in het bijzonder.

15. Hier zou een tip van jou kunnen staan. Schroom dus niet te reageren …

BiljartArbitrageTermen

Veel gehoorde fouten bij biljartarbitrage-annonces:

1. “vast van wit (of rood of band)” moet zijn: “vast aan wit (of rood of band)”. Een bal ligt namelijk ergens tegenaan en niet tegenvan.

2. “los” moet zijn: “vrij“. Een bal ligt namelijk altijd los, want je kunt hem zo oprapen! Het gaat erom of de bal ergens vast tegenaan ligt, of er vrij van ligt.

3. “Vrije bal” moet zijn: “vrij“. Dat het om een vrije bal gaat is vanzelfsprekend, dus is de toevoeging “e bal” overbodig.

4. Wanneer duidelijk zichtbaar is dat de speelbal al dan niet tegen één andere bal of band aan ligt, kun je volstaan met te zeggen: “vast” danwel “vrij“. Dus niet “vrijvan wit” zeggen terwijl de rode bal helemaal niet in de buurt ligt.

5. Libre-/kadertermen worden vaak min of meer verkeerd uitgesproken.
Met de term “entrée” zal niemand moeite hebben, maar met de termen “à cheval“, “dedans” en “resté dedans” wordt nogal eens behoorlijk “gejongleerd”. Het zijn Franse uitdrukkingen die uiteraard op z’n Frans dienen te worden uitgesproken.

     a. “à cheval“:
dit wordt vaak “op z’n plat Hollands” uitgesproken, zoals b.v. “aa sjuvval“. De Franse taal is echter “lichtvoetig” van klank en uitspraak. Het woordje “à” dient kort te klinken en van achter uit de keel. Het woordje “cheval” dient ongeveer uitgesproken te worden als “sjvàl“. Bij deze term ligt de klemtoon op “val“.

     b. “dedans“:
vaak hoor ik “dee dan” zeggen. “de” wordt in het Frans net zo uitgesproken als in het Nederlands en ook net zo kort. “dans” spreek je uit met een neusklank, waarbij de letters “ns” niet worden uitgesproken. Je hoort dus slechts de eerste twee letters en het klinkt als “dàà” (achter in de keel met neusklank). Bij deze term ligt de klemtoon op “dans“.

     c. “resté dedans“:
deze term zal nu geen problemen meer opleveren, neem ik aan.

6. “opstoot” of “afstoot” vanuit de beginpositie moet zijn: “acquitstoot“.

7. De term “keuzetrekstoot” t.b.v. het bepalen wie er mag beginnen, vind ik persoonlijk geen gelukkige uitdrukking. Misschien is het gedeelte “trek” in deze term afgeleid van de uitdrukking “strootje trekken”?

8. Het gezegde “. . . en de halve partij” is onzin. Hoezo halve partij? Een halve partij is de helft van een hele partij. Misschien hoeft de tweede speler nog slechts 1 carambole te maken in de gelijkmakende beurt . . .
Wanneer de als eerste begonnen speler zijn partijlengte heeft bereikt, dien je na het annonceren van zijn laatste aantal caramboles te zeggen: “gelijkmakende beurt . . . de heer/mevrouw <naam van de speler>” en verder niets. Vervolgens plaats je de ballen in de beginpositie voor de laatste beurt van de tweede speler.

9. “nabeurt” of “nastoot” moet zijn: “gelijkmakende beurt“. De term “nabeurt” suggereert namelijk dat de 2e speler nog een extra beurt krijgt. Dit is natuurlijk niet het geval. Beide spelers krijgen een gelijk aantal beurten. Vandaar de term “gelijkmakende” beurt.

Vaak denken mensen dat de term “gelijkmakende beurt” slaat op het behalen van een gelijk spel. Niets is minder waar, want het gaat hier om een gelijk aantal beurten.

Persoonlijk zou ik voor de duidelijkheid dan ook liever zeggen:
“Laatste beurt . . . de heer/mevrouw <naam van de speler>“.

Tot slot: Het is uiteraard moeilijk de uitspraak van (buitenlandse) woorden in geschreven tekst uit te leggen. Schroom daarom niet met vragen te komen, wanneer je aan bovenstaande uitleg onvoldoende houvast hebt.

Het kan ook voorkomen dat mensen wel weten hoe de uitspraak dient te zijn, maar het niet durven toepassen uit een soort van gêne, welke natuurlijk niet op zijn plaats is. Want, waarom zou je Franse uitdrukkingen niet op z’n Frans uitspreken? Je spreekt Nederlandse woorden toch ook niet uit op z’n Russisch . . . ?

Gebrekkige uitspraak kan natuurlijk ook het gevolg zijn van het feit dat men nooit les in Franse taal heeft gehad. Dan is dit een mooie gelegenheid alsnog iets te leren van die taal. Mooi meegenomen, toch . . . ?

Graag wil ik de kennis die ik heb, delen met leergierige mensen. Andersom, wil ik ook graag van anderen leren. Dus reageer gerust wanneer je daar behoefte aan hebt.

Laatste tips: Op de volgende pagina’s staan uittreksels uit het het blad “Biljart Totaal“, waaruit we hebben overgenomen de column “Noteren” van Piet Verhaar. Hierin worden vragen en gebeurtenissen op het gebied van biljartarbitrage besproken. Dit is vaak zeer interessant en het geeft soms weer nieuwe stof tot vragen en discussies.

Verder vind je wat je zoekt in het Spel- en arbitragereglement (SAR) en het wedstrijdreglement (WR), verdere aanvullingen en wijzigingen zijn te vinden op de KNBB-site.

Maak gerust één of meerdere afdrukken van deze pagina om hem samen met je team- en/of clubgenoten te bespreken, want nog niet iedereen heeft een internetaansluiting.

Auteur: Terry van Erp
Email: terry@be-ja.nl

*** Index *** Begin van de wedstrijd ***

De inhoudt op deze pagina van bv b.e.j.a. is Digiproved © 2016

Gerelateerde berichten:

Moet je altijd de tellijst tekenen voor akkoord Opvallen door onopvallend te zijn Arbitrage Arbitrage Voet aan de grond