Levensduur

Over biljartballen is al veel geschreven en nog veel meer over geklaagd.

De beste biljartballen zijn van het merk Super Aramith. Vele tientallen jaren van onderzoek en testen hebben geleid tot de op dit moment meest gangbare bal. Binnen het merk Super Aramith zijn er vier type ballen.
Wij hebben bewust gekozen voor de Super Aramith Pro Cup bal, het setje met een rode, witte en een gele bal. Vooral de oudere biljarters ervaren met de heldere rode kleur op grotere afstand meer contrast en dus scherpte. Zij hebben het gevoel dat ze die bal dan beter kunnen raken op de gewenste dikte.
Daarnaast vinden ze het handig niet telkens te hoeven zoeken naar de stip. Heel simpel, de een speelt met de gele bal en de andere speler heeft de witte bal. Niet stiekem de andere bal pakken, dan word je (misschien) afgeteld.
Onze belangrijkste reden is echter dat de Super Aramith Pro Cup (met gele bal dus) langer goed blijft, althans als ie fatsoenlijk wordt schoongemaakt en –gehouden!

Hoelang gaat nu zo’n biljartbal mee, zult u vragen? Wel, dat hangt van diverse factoren af. Allereerst, hoe is het onderhoud, het schoonmaken dus. Ten tweede hoe en wat wordt er mee gespeeld. Bij het driebanden krijgen de ballen veel meer te verduren dan wanneer een hele goeie libre speler de ballen langs het bandje tikt. Zeker de hardere botsingen van bal op bal geven duidelijk waarneembare beschadigingen op de bal te zien. Als het ware schuurplekjes, platte kantjes, op de bal. Geen wonder dat sommige biljarters wel eens zeggen dat die ballen vierkant zijn! Vaak proberen ze hun eigen falen wat te verbloemen, maar helemaal ongelijk hebben ze soms toch niet.

Een derde punt dat de levensduur bepaalt is de tijd. Hoe ouder een bal wordt des te meer ie krimpt! De weekmaker in de plastic bal, jaja het is allang geen ivoor meer, verdampt iets. Daardoor, en ook door de vele botsingen die de ballen ondergaan, neemt het volume en gewicht af van de bal. De ballen krimpen echt! Zo’n 1 tot 1,5 millimeter in een jaar. Daardoor vermindert de souplesse van de ballen: trekken wordt dus steeds wat moeilijker.

Tenslotte nog wat ervaringscijfers. Als er steeds of vaak hard wordt gespeeld (driebanden bijvoorbeeld) merk je al na zeg ‘s 50 speeluren dat de ballen minder soepel reageren. Bij het gemiddelde libre spel gaan de ballen gelukkig langer mee. De ballenfabrikant adviseert dan na ca. 1000 speeluren, of maximaal één jaar, de ballen te vervangen.

Hele goeie libre en/of kaderspelers voelen echter na 100 uur al een teruggang in kwaliteit.

Hoe dan ook, het voelen of een setje ballen moet worden vervangen is niet altijd een simpele zaak, het is ook vaak een beetje subjectief.

De Banden

0000108_02_fullOok is het belangrijk de conditie van het rubber (wat verlijmd zit in de banden) in acht te nemen. Zo`n rubber gaat tussen de 10 en de 12 jaar mee afhankelijk van het niveau waarop gespeeld wordt.

Het rubber droogt naar verloop van tijd uit waardoor deze zijn flexibiliteit verliest.

Wij adviseren daarom ook het rubber na de aangegeven periode te laten vervangen.

Het laken over de banden: Als uw biljart veel gebruikt wordt dan komt er op de banden(lakens) van het biljart talkvet van de handen van de spelers. U ziet dan na verloop van tijd dat de banden gaan “blinken”, met het gevolg dat ze niet meer correct afgeven. Er is maar een manier om het talkvet goed te verwijderen, namelijk met een stuk gewassen oud laken. Door het wassen wordt de stof namelijk opgeruwd. U moet als het ware aan het biljart gaan hangen, om voldoende druk op de band uit te kunnen oefenen, dan gaat het talkvet er het beste af.

Wetenswaardigheden

Biljartwetenswaardigheden

Gewicht
De belangrijkste eigenschap van een biljart is het gewicht. Een biljart moet massa hebben, want massa maakt energie. Om dit te bereiken, gebruiken we o.a. 5 cm. dikke leistenen platen in 3 delen van 160 kilo om vervoer en plaatsing te vergemakkelijken. Het geruisloze, massieve M.D.F. waarop de platen liggen, brengt het gewicht al gauw op 700 kilo. Poten, banden, houten lijstwerk en laken brengen het totaal gewicht van een biljart (115 x 230 cm.) op ongeveer een ton. De matchtafel weegt 1500 kilo

Verwarming
Drie tot vijf centimeter onder de leistenen platen zitten gloeispiralen van de verwarming. Hoe droger een biljart is, hoe beter het speelt. In verband met energieverbruik gebruiken we energiezuinige thermostaten. Tevens is het aan te raden om een biljart niet te dicht bij een deur (op de tocht) te plaatsen.

Vloer
Ook moet er aandacht worden besteedt aan de vloer. Een biljart staat het beste op een betonnen vloer, in zand gestort. Bij een vrijdragende vloer kan het nodig zijn, de vloer onder de poten van het biljart te steunen. Is de vloer van hout, dan worden er onder de poten van het biljart betonnen kolommen aangebracht.

Verlichting
De meest gangbare speelmaat is de “twee-dertiger” (kleine wedstrijdtafel) van 115×230 centimeter. Boven deze tafel behoren 2 lampen van elk 150W te hangen; precies boven de acquitpunten (afstootpunten) en 85 centimeter boven het blad. Boven een 284×142 biljart hangen 3 lampen. Schaduw wordt zo tot het minimum beperkt.

Ballen
Een bal gaat 500 speeluren mee. Daarna is de souplesse eruit. Bovendien slijten de ballen 1,5 mm. per jaar. Nieuwe ballen hebben een doorsnede van 61,5 mm.

Laken
Vroeger bestond een biljartlaken (meestal groen, maar ook leverbaar in andere kleuren) in hoofdzaak uit wol, tegenwoordig wordt er meer kunststof in verwerkt. Hoe meer kunststof, hoe sneller het laken. De basis is echter nog steeds wol, om een bepaalde rek/spanning er in te houden. Op een nieuw laken (op een veel bespeeld biljart gebeurt dit wel 2 keer per jaar) mag de eerste 24 uur niet gespeeld worden. Dit heeft te maken met de enorme spanning die op het laken staat. Bij de geringste beschadiging in de eerste 24 uur kan het laken spontaan scheuren.

Benodigde speelruimte

Speelmaat 105 x 210 cm ruimte 405 x 510 cm.
Speelmaat 115 x 230 cm ruimte 415 x 530 cm.
Speelmaat 142,25 x 284,50 cm ruimte 442 x 584 cm.

Ballen

carambole biljart ballen

Geschiedenis van de biljartbal
De eerste biljartballen werden van ivoor gemaakt. Tijdens gebruik bleek echter snel dat dit materiaal niet perfect is, omdat het snel slijt. Versleten ballen moesten regelmatig nageslepen worden, waardoor de bal automatisch een andere doorsnede kreeg. Ivoor is bovendien een natuurproduct en onderhevig aan verschillen in dichtheid, waardoor de roleigenschappen en het spelgedrag van de biljartballen beïnvloed worden.

Moderne biljartballen
Aangezien de verwerking van ivoor verboden is ter bescherming van de olifanten, worden biljartballen tegenwoordig gemaakt van een hoogwaardig synthetisch fenolhars. Fenolhars is een industrieel product en heeft hierdoor een gelijkblijvende dichtheid en gewicht, verslijt praktisch niet en behoudt zo jarenlang dezelfde speel- en roleigenschappen. De Belgische firma Saluc is marktleider in productie van biljartballen en verkoopt deze onder de merknaam Aramith. Vergeleken met ballen van ivoor, hebben kunststofballen veel betere roleigenschappen en zijn bovendien robuuster.

Biljartballen van Aramith – echte Belgische kwaliteit
Het Belgische merk Aramith is wereldwijd marktleider op gebied van biljartballen. Sinds enkele tientallen jaren, hebben de Belgische biljartballen van Aramith een wereldwijde legendarische reputatie voor langdurig speelgenot en uitstekende kwaliteit. Bijna 80% van alle biljarters wereldwijd spelen met ballen van Aramith, DE maatstaf van de biljartbal.

Wereldwijd erkend
Aramith-fenolharsballen worden exclusief ingezet door de meeste professionele wedstrijdorganisatoren, verenigingen en amateurliga’s bij wedstrijden en kampioenschappen over de hele wereld, een duidelijke bevestiging voor de uitstekende reputatie en de hoogwaardige kwaliteit van de Aramith-ballen.

Aramith Fenolharsballen
Geconcipieerd voor een nauwkeurige balcontrole. Aramith biljartballen van fenolhars zijn gegarandeerd zonder polyester en combineren alle eigenschappen, die veeleisende spelers mogen verwachten.

Perfecte en nauwkeurig uitgebalanceerde balvorm
Een constante dichtheid en een nauwkeurig evenwicht zijn absoluut noodzakelijk voor de controle van tempo, looprichting, omloop en terugkaatsing van de biljartbal. Het volledig doorgeharde fenolhars zorgt ervoor dat iedere Aramith-bal een gelijke dichtheid heeft. Het zwaartepunt ligt precies in het midden, waardoor de bal nauwkeurig en precies in balans over de biljarttafel loopt.

Unieke elasticiteit en perfecte terugkaatsing
Veel belangrijker als de baltoleranties zijn de terugkaatsingseigenschappen van de biljartbal. Strategisch spel is alleen mogelijk door een berekenbare terugkaatsing van de bal waardoor de navolgende stoot exact gepland kan worden. Door de unieke veerkracht van de Aramith-fenolhars ballen wordt de bal optimaal teruggekaatst, zodat de speler iedere stoot nauwkeurig kan plannen.

Levensduur
Menig biljarter is zich er niet van bewust, dat ook biljartballen onderhevig zijn aan slijtage. Menig biljartpartijtje in ‘t café of op de clubavond wordt gespeeld met oude biljartballen en iedere stoot, ketser of sprong laat een beschadiging achter, maar dat niet alleen; op den duur zullen ballen zelfs wat indrogen, waardoor de veerkracht wat afneemt. Ook al poets je de biljartballen nog zo goed, met of zonder speciale polish; in de praktijk is het zo dat ballen die intensief worden gebruikt, hooguit 1 jaar meegaan.

Daarna moeten ze langzaam maar zeker vervangen worden en kunnen de oude ballen op de klok voor de café-biljarters.

Een biljartbal is ± 61,5 mm. in doorsnee en weegt ongeveer 215 gram. Door de slijtage kan de diameter soms wel met 0,5 tot 1,5 milimeter afnemen. Tijd dus voor een nieuw setje ballen! En u zult zien, die lopen beter, sneller en verder dan dat u gewend was met die oude “knikkers”.

 

Voor carambolebiljart zijn een zestal versies in omloop, waarvan hieronder een overzicht. De Super Aramith Tournement is het meeste in gebruik, gevolgd door de Pro Cup, de Deluxe en tot slot de Traditional en Premier. Het Demonstration-setje wordt gebruikt bij Biljart Artistiek en demonstraties om het effect van de bal goed te kunnen laten zien.

Gerard Mourits schreef een mooi werk over biljartballen; Download Zin en onzin over biljartballen

Nogmaals het biljartlaken

Royal Pro biljartlaken, snel witte plekken en putten.
Royal Pro biljartlaken, snel witte plekken en putten.

Hoewel pas vier weken geleden zijn de eerste reacties op het ‘Griekse‘ laken niet van de lucht. Op een enkele speler na zijn de driebanders content met de afslag, met name met het behoud van zij-effect, ook na vier of vijf banden.

Niet zo verbazend daar nieuw gelegd laken de eerste maanden altijd wel wat langer afslaat. Inherent aan een lange afslag is dat korte driehoeken er niet eenvoudiger op worden. Soms lijkt het wel geheimtaal: kortere driehoek, langere afslag….. de driebanders kennen dit dialect maar al te goed.
Zoals eerder gezegd we hebben wat meer tijd nodig om te zien hoe dit laken zich op de lange duur gedraagt. Wel valt al op dat de witte stipjes, die nu eenmaal op het laken ontstaan door gebruik, hardnekkiger zijn dan bij wollen lakens. Deze stippen ontstaan al als je de speelbal trekkend of zelfs glijdend afstoot: in of onder hart dus, of…. met veel zij-effect. Lees verder: Nogmaals het biljartlaken