Waar zijn die goede oude tijden gebleven, dat olifanten nog grondstof waren voor de ivoren biljartbal?
In de jaren vijftig van de vorige eeuw kreeg een aantal biljarters wat setjes met ballen om eens uit te proberen. Ook de grote Nederlandse speler Piet van de Pol was één van de gelukkigen.
Er was namelijk iets nieuws aan de hand op het biljartballenfront:
Kunststof
De vraag naar ivoor was te groot geworden en daarom werd er gezocht naar een alternatief, dat het oorspronkelijke materiaal zo dicht mogelijk naderde. Nadat iedereen klaar was, werden de bevindingen verzameld en doorgegeven aan TNO. Het tijdperk van de ivoren biljartbal was voorbij.
Hout
Voor 1746 was hout nog de grondstof. Toen de overstap naar ivoor werd gemaakt werd ook zo ongeveer het carambolespel met drie ballen geïntroduceerd. Olifanten werden geschoten om uit hun slagtanden de ballen te draaien. Vooral de wijfjes moesten oppassen, want hun ivoor is licht, zacht en elastisch.
Ook dode olifanten werden opgegraven. Het materiaal dat in de graven werd aangetroffen stond bij de top van de wedstrijdspelers bekend als Zanzibar léger ofwel licht Zanzibar-ivoor. Als dit was gewonnen aan de Afrikaanse rivierbeddingen werd het verscheept naar de markten in Antwerpen en Londen.
De vraag werd dus te groot en zo kwamen te veel olifanten om het leven. En prins Bernhard had de dierenliefhebberij opgepakt, dus werd het eens tijd om wat biljarttoppers uit te nodigen voor het vinden van nieuw, olifantvriendelijk materiaal. En dat werd dus kunststof.
Wereldkampioenschappen
Toch lagen er op het wereldkampioenschap van 1965 nog de klassieke, ivoren ballen op tafel. Maar in deze eeuw zijn er nog maar heel weinig mensen die hiermee spelen. Alleen de kunststoters houden hieraan vast en dan nog alleen maar in Nederland.
Dit conservatisme komt door de aard van het spel: er zijn 68 verschillende opdrachten, die allemaal een vast aantal beoordelingspunten hebben. Indien opeens een ander soort bal wordt gebruikt, verandert daarmee de moeilijkheidsgraad. De graad van perfectie die in deze discipline heerst is zo hoog dat het nemen van een andere bal zulke gevolgen kan hebben.
Maar ook hier lijken de veranderingen onomkeerbaar en gaat de ivoren bal eruit. De beoordelingen van alle verschillende stoten moeten dan wel worden heringedeeld, omdat ze door het gebruik van een kunststof bal een andere moeilijkheidsgraad krijgen.
En dan zijn er de liefhebbers thuis. Die koesteren hun oude setjes van decennia geleden, die voor speciale gebeurtenissen weer eens op de tafel worden gelegd. Want alles kan perfect worden nagemaakt, op één ding na.
Er is volgens deze mensen niets, maar dan ook niets dat zo’n geluid maakt als een ivoren bal.
De inhoudt op deze pagina van bv b.e.j.a. is Digiproved © 2015
